Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên hay còn gọi là Đệ Nhất Tôn Quan, Quan lớn Đệ Nhất, Đệ Nhất Vương Quan là vị quan lớn đứng hàng đầu trong hàng Ngũ Vị Tôn Quan, công đồng tiên thánh Tam Tứ phủ. Trong bài viết này xin giới thiệu tới bạn đọc một số thông tin liên quan tới vị quan lớn này.
“Hương một chiện chín tầng soi thấu
Dãi lòng trần khải tấu linh thông
Thỉnh mời Đệ Nhất Tôn Quan
Lai lâm trắc giáng điện trung oai hùng”
Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên khi loan giá ngự đồng
Quan lớn Đệ Nhất Thượng Thiên là ai ?
Quan lớn Đệ Nhất Thượng Thiên hay còn gọi là Đệ Nhất Tôn Quan, có tên đầy đủ là Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quan. Ngài vốn là con trai cả của Đức vua cha Bát Hải , được coi là Ông Lớn cai quản miền Thượng Thiên. Tương truyền ông là Tôn Quan Đại Thần trên Đế Đình Thiên Cung, được sắc phong ngôi Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu, quản cai tam giới đình thần văn võ. Ông chính là Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quan.
>> Xem thêm:
Dân gian thường gọi là Đức Thánh Cả, tước phong là Đệ Nhất Hoàng Thái Tử Vương Quan Thượng Đẳng Tối Linh Thần. Nhưng ông không giáng trần, mà trực tiếp hầu cận bên phải và có đền ngay cạnh đền vua cha Bát Hải Động Đình. Ngài thay quyền và đại diện cõi nhân gian, thừa hành Tam giới, tâu đối tội phúc nhân danh cõi Thượng Thiên.
Thần tích Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
Thần tích về Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên liên quan đến việc Đức Vua Cha Bát Hải diệt giặc tại Đền Đồng Bằng:
“Khi có giặc ngoại xâm, Hùng Duệ Vương đã sai sứ giả đi khắp nơi chiêu mộ nhân tài. Khi sứ giả về Hoa Đào Trang (là khu vực Thái Bình ngày nay) để truyền chỉ dụ triệu kỳ nhân dẹp giặc, lúc đó có một con hoàng xà hiện ra rồi bỗng chốc hoá thành chàng trai lực lưỡng, thân hình tuấn tú hơn người, đó chính là Phạm Vĩnh, hay còn gọi là Vĩnh Công, tức Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình. Ngài đã nhận chỉ dụ, nhờ sứ giả về báo với nhà vua rằng ngài sẽ tuyển mười tướng, chiêu mộ đủ binh sĩ trong mười ngày, rồi xuất quân đánh giặc trên cả tám cửa biển nước Nam, hứa sau ba ngày là giặc tan”.
Tương truyền ngay trong ngày đầu tuyển mộ, Vĩnh Công đã chọn được ba tướng tài sau này là Quan Lớn Đệ Nhất, Quan Lớn Đệ Tam và Quan Lớn Đệ Tứ, và đúng mười ngày sau đã chon đủ được mười vị tướng. Trên hai mũi tấn công chủ yếu bằng đường thuỷ của giặc phương Bắc là cửa sông Cái và cửa sông Bạch Đằng, Vĩnh Công đã cùng Quan Lớn Đệ Nhất chặn giặc ở cửa sông Cái, Quan Lớn Đệ Tam cùng quân sư Nuồi và Quan Lớn Đệ Ngũ chặn giặc tại cửa sông Bạch Đằng, Quan Điều Thất phụ trách ứng chiến và phối hợp tác chiến cùng các cánh quân chặn giặc đường bộ của Sơn Thánh, các vị Quan lớn khác đều được phân công đánh giặc trên sáu cửa biển khác của Nước Nam hiệp đồng cùng quân chủ lực của Vĩnh Công tạo vòng vây khép kín quân giặc. Đúng hẹn ba ngày sau, Vĩnh Công cùng tướng sĩ đánh tan giặc dữ trên cả tám cửa biển, đất nước trở lại thanh bình từ đó.
Cũng theo truyền thuyết còn lưu truyền, ngay sau khi đánh thắng giặc, đất nước trở lại yên bình, Quan Lớn Đệ Nhất ngài đã hóa về trời, chính vì vậy mà rất ít các câu chuyện kể về ngài còn lưu truyền đến ngày nay, tuy nhiên công lao và sự linh ứng của ngài còn mãi đến tận bây giờ để nhân dân ta ngàn đời vẫn hương khói thờ phụng ngài.
Hầu Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên thường ít khi về ngự đồng, chỉ những dịp có đại sự như khai đàn mở phủ, tạ phủ, hầu xông đền xông điện thì mới thỉnh ngài về ngự đồng chứng sớ đàn.
Khi ngự đồng, ngài mặc áo đỏ thêu rồng hoặc hổ phù, sau đó làm lễ tấu hương, khai quang, chứng sớ điệp trạng mã.
Thông thường khi khai đàn mở phủ, người ta phải thỉnh Quan Đệ Nhất về để pháp sư tuyên sớ điệp sau đó quan phê sớ, phú huý, công cứ rồi tuyên bố khai đàn mở phủ. Hoặc cũng có khi, quan lớn ngài còn “điểm dấu thánh” ( tức lấy nén hương đã đốt, chấm một dấu nhỏ vào áo công đồng và khăn phủ diện của đồng tân, coi như khăn áo đã được quan lớn đánh dấu là khăn áo của con cái Tứ Phủ, khăn áo đã được “điểm dấu thánh” là của riêng thanh đồng đó, không ai được dùng chung cũng như hạn chế việc thay đổi), cũng có khi Quan Đệ Nhất chỉ về biên sớ sau đó truyền cho các quan sau mở phủ nhưng cũng có khi chính quan lớn ngài khai phủ Thượng Thiên gồm: bóc trứng, đập chĩnh, kéo cầu,…và khai quang mã đàn, hình nhân bản mệnh (hồng) và Thiên Phủ (đỏ).
Đền thờ Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
Do không giáng trần nên Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên không có đền (trước đây) và ngày tiệc chính, nhưng ở trong bất cứ đền nào cũng có tượng ông ngồi giữa trong Ngũ Vị Tôn Quan, mặc áo bào đỏ, đội mũ cánh chuồn.
Mới đây đền thờ Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên đã được xây dựng và hoàn thành, thuộc quần thể di tích đền Đức Vua Cha Bát Hải Đồng Bằng, cách đền Đồng Bằng khoảng 500m, thuộc xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình.
Đền Quan Lớn Đệ Nhất nằm ở ngay sát bên cạnh Đền Đồng Bằng thờ Vua Cha Bát Hải.
Đền thờ Quan lớn Đệ Nhất tại Thái Bình
Văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên.
Dưới đây ban biên soạn có sưu tầm một số bản văn Quan đệ Nhất Thượng Thiên xin gửi tới Quý bạn đọc.
Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất thứ nhất
Hương một triện chín tầng soi thấu
Giãi lòng trần khải tấu linh thông
Thỉnh mời Đệ Nhất Tôn Ông
Lai lâm chứng giám điện trung uy hùng
Anh linh lục trí thần thông
Quyền cai tam giới uy phong phép màu
Thượng thiên xe giá lên chầu
Khâm thừa sắc chỉ công hầu ra uy
Nổi cơn mưa gió tức thì
Sấm vang tám cõi mây che ngất trời
Đượm nhuần thiên hạ đôi nơi
Thừa nhàn ông mới dạo chơi các toà
Ba mươi sáu động tiên nga
Bồng lai tiên cảnh chẳng xa chút nào
Bạn tiên dâng quả bàn đào
Rượu tiên thơ thánh thấp cao đôi tuần
Cung thương làu bậc ngũ âm
Cờ tiên đua nước bách thần nhởn nhơ
Ngọc Hoàng ngự chỉ phán ra
Bước vào bái tạ xuống qua cõi trần
Kíp đòi thổ địa long thần
Hỏi xem thiên hạ vạn dân thế nào
Sớ lên tâu nộp thiên tào
Ngọc Hoàng giá ngự ngôi cao đế đình
Dưới toà thuỷ tế long cung
Vua cha thấy mặt trong lòng yêu tin
Triều thần văn võ đôi bên
Ông tâu các việc thượng thiên lệnh hành
Xuống chầu thuỷ điện long tinh
Mười hai cửa bể cảnh thanh tú mầu
Long xà ngư biếc về chầu
Sóng xô mấy lớp nước triều mấy phen
Uy thanh trấn động kinh thiên
Phút thôi ông đã ngự lên lâm tùng
Có phen giá ngự sơn trung
Thạch bàn xe giá mây rồng tàn che
Dư muôn thú vật cầm thi
Dâng hoa tiến quả bốn bề xôn xao
Bạn tiên mừng rỡ đón chào
Cảnh nào là chẳng mĩ miều thanh tân
Xuống trần vui thú cõi trần
Thiên Đình có khách hồng trần dâng hoa
Dưới thuỷ tề long xà phục củng
Sơn lâm đều mến đức tôn vương
Trải qua thiên hạ bốn phương
Lòng trần khải tấu thắp hương khấn cầu
Tự nhiên ứng biến nhiệm mầu
Hoặc ai số hệ về đâu những là
Đệ tử hiến cúng hương hoa
Khấu đấu vọng bái ông đà độ cho
Sắm sanh gà lợn trâu bò
Đèn hương trầu quả thấu cho cõi lòng
Chí thành hữu cảm tất thông
Sở cầu tất ứng giáng lâm độ trì
Chữ rằng thánh giáng lưu ân
Đa tài đa lộc thiên xuân thọ trường.
Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên thứ 2
Bóng kim ô ánh vàng choi chói
Cõi trăng già vời vợi ngôi cao
Trời xanh vằng vặc ngôi sao
Mây tuôn năm sắc đỏ đào bốn phương
Phóng hào quang khắp hòa thiên hạ
Vầng nguyệt soi chiếu cả hư không
Bốn mùa xuân hạ thu đông
Muôn dân mới biết âm dương phép màu
Trên thượng lầu Ngọc Hoàng thái cực
Dưới bách thần chầu chực hôm mai
Ngọc Hoàng ngự cảnh thiên thai
Đền rồng cao ngất cửa đài trang nghiêm
Mới ứng điềm rồng bay phượng múa
Tứ lân vờn thất bộ sao sa
Tám nghìn tiên nữ bách hoa
Sớm khuya chầu chực vua cha Ngọc Hoàng
Trong đền vàng hương bay trầm xạ
Ngoài thành mây khói tỏa nguy nga
Mây rồng năm thức phủ che
Thánh hoàng thái hậu tức thì thụ thai
Năm Bính Dần mồng mười tháng tám
Thái hậu bà sinh giáng tôn ông
Bách quan vọng bái cửu trùng
Châu phê long bút sắc phong thái hoàng
Trên thượng giới tôn quan giáng thế
Vâng sắc trời cứu thế độ dân
Sắc vua phong Thượng đẳng linh thần
Khắp thiên hạ muôn dân đảo cầu.
Trong tám cõi cửu châu vọng bái
Quan độ cho quốc thái dân an
Khâm thừa sắc lệnh vua ban
Sổ sinh, sổ tử liệt hàng châu phê
Đủ mọi bề tài kiêm văn võ
Trong bách thần nào có nhường ai
Lược thao văn võ toàn tài
Đình thần tứ phủ nào ai dám bì
Đức dung nghi bẩm sinh tài thánh
Biến lạ thường đức tính tinh anh
Uy gia khắp hết thiên đình
Làm mưa làm gió mở thành, khai sông
Chuyển trời đất mưa tuôn chớp lói
Nổi cơn giông cây cối đổ xô
Mây tuôn gió thổi mịt mù
Muôn loài quỷ mị làm cho rụng rời
Vang tiếng sét Ông sai lôi giáng
Qúy cùng tà phách tán hồn bay
Tôn quan vạn phép ai tày
Sông Ngân cũng vượt bề dày cũng qua
Gỗ chò hoa sai quân lên lấy
Các cửa ngàn đâu đấy đều kinh
Chúa mường chúa mán thần linh
Thượng ngàn các cửa phục tình làm tôi
Mới thử chơi mưa sa bão giật
Qúy cùng tà xiêu bạt tán đi
Có phen ngự xuống đan trì
Voi vàng ngựa bạc tức thì thưởng quân
Có phen dạo non nhân nước trí
Cảnh bầu trời sơn thủy long lâu
Tôn quan giá ngự thượng chầu
Khuông phù đệ tử sở cầu tòng tâm.
Ngày tiệc Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
Khánh tiệc đản nhật của Ngài vào ngày 24-8 âm lịch.
>>> Xem thêm: Tứ Phủ Chầu Bà gồm những ai ? >>> Quan Lớn Tuần Tranh
>>> Nhấn Subscribe để theo dõi các video về Phủ Dầy Nam Định tại kênh: Phủ Dầy Nam Định Official – YouTube
Có thể bạn quan tâm
Phủ Chính Phủ Dầy thành kính tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là một mất mát vô...
Khải Thánh Từ Phủ Dầy thờ Thánh Tổ, Thánh Phụ sinh ra Đức Thánh Mẫu thần chủ
Khải Thánh Từ Phủ Dầy tức Đền Khải Thánh, tục hiệu Phủ Tổ ở Giáp...
Đền Công Đồng Phủ Dầy
Đền Công Đồng Phủ Dầy là một ngôi đển nguy nga, bề thế, cung phủ...
Đền Giếng Phủ Dầy (Thủy Tiên Từ) thờ Mẫu Thoải – Cô Chín
Đền Giếng Phủ Dầy (Thủy Tiên Từ) dân thường gọi là đền Mẫu Thoải –...
Lễ rước Mẫu thỉnh kinh Phủ Chính hội Phủ Dầy năm 2024
Tiếp nối chương trình Lễ hội Phủ Dầy năm 2024, sáng ngày 14/4, (tức mùng...
Liên hoan nghệ thuật hát Chầu Văn tại Lễ hội Phủ Dầy năm 2024
Trong khuôn khổ các hoạt động Lễ hội Phủ Dầy năm 2024, sau lễ khai...
Hình ảnh khai mạc lễ hội Phủ Dầy năm 2024
Tối ngày 11/4/2024, tức ngày mùng Ba tháng Ba năm Giáp Thìn, tại sân vận...
Chính thức Khai mạc Lễ hội Phủ Dầy năm 2024
Tối ngày 11 tháng 4 (tức mồng 3 tháng 3 âm lịch), tại sân vận...