Vương Cô Đệ Nhất là một trong nhị vị vương cô – con gái của Đức Thánh Trần – Hưng Đạo Đại Vương. Cả cuộc đời Bà nổi tiếng đôn hậu dũng cảm, được nhân dân khắp mọi miền xa gần cảm phục yêu mến và hương khói phụng thờ trong các đền phủ có thờ Tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần.
Nội dung bài viết
Vương Cô Đệ Nhất là ai ?
Vương Cô Đệ Nhất hay còn gọi là Đệ Nhất Vương Cô, ngài có tên thật là Trần Thị Trinh, hiệu là Quyên Thanh Công Chúa, là con gái lớn của Hưng Đạo Đại Vương và Nguyên Từ Quốc Mẫu. Có thể thấy, cô xuất thân trong gia đình dòng dõi quý tộc võ tướng anh hùng, có thân phụ là bậc lương đống của quốc gia, một mực trung với nước hiếu với dân. Còn thân mẫu hết mực đảm đang đoan hiền, là hậu phương vững chắc và góp công không nhỏ trong ba lần kháng chiến chống quân Nguyên Mông. Tiếp nhận những giá trị truyền thống gia đình, cô lớn lên trở thành người con gái đức hạnh, bao dung nhân hậu, tài năng xuất chúng hiếm có. Sau đó được gả vua Trần Nhân Tông vào năm Giáp Tuất (1274), trở thành Bảo Thánh Hoàng Hậu và được vua vô cùng sủng ái. Sau khi hạ sinh vua Trần Anh Tông và vua Anh Tông lên ngôi, bà được phong thành Đệ Nhất Khâm Từ Hoàng Hậu Quyên Thanh.
Năm Quý Tỵ (1293), Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng Thái hậu bị bệnh nặng và ngày càng trầm trọng. Đến ngày 13 tháng Chín thì bà mất tại cung Lỗ Giang, phủ Long Hưng (nay thuộc Thái Bình). Đến năm Canh Tuất (1310) thì được hợp táng cùng linh cữu vua Trần Nhân Tông tại lăng Quy Đức.
>>> Xem thêm: Đức Thánh Trần
Đền thờ Vương Cô Đệ Nhất
Tục truyền, Quyên Thanh là tiên nữ hạ phàm đầu thai xuống làm con nhà họ Trần để đem lại rạng danh cho dòng tộc và vương triều. Trong hệ thống thần linh tứ phủ phối thờ dòng nhà Trần, Quyên Thanh được xếp là Vương Cô Nhất. Ngày nay, nhân dân các vùng thờ tượng Đệ Nhất Vương Cô cùng với Hưng Đạo Đại Vương tại các đền thờ tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần. Còn riêng ở Đền Kiếp Bạc (Chí Linh, Hải Dương) và Đền Bảo Lộc (Nam Định) thì cô ngồi cận bên tả (bên trái) Đức Vương Phi. Ngoài ra, đền Trần Thương (Lý Nhân, Hà Nam) hay đền thờ Đức Thánh Trần (Nha Trang) đều có ban thờ Nhị vị Vương Cô (hay Cô Đôi Nhà Trần) được nhân dân thờ cúng nghiêm cẩn. Tại đền Đức Thánh Trần ở Nha Trang còn bức bửu cáo viết những dòng ca ngợi bà như sau:
Đông A chi ngọc diệp lưu căn, giang sơn chung tú
Nam Việt chi kim âu vĩnh diện, thảo mộc quyết linh
Hương trú xuân viên, thụ kiếm nhi cao tiên chỉ điểm
Nghĩa là:
Vốn là lá ngọc của nhà Trần, hun đúc bởi khí thiêng sông núi
Mãi như âu vàng của đất Việt, kết tinh từ linh diệu cỏ cây
Hương thơm bát ngát vườn xuân, gởi kiếm cung nhờ cao tiên chỉ dạy
Bản văn Vương Cô Đệ Nhất
Hoa hải đường Đệ Nhất Vương Cô
Đất hạc hương là đất trâm oanh.
Kim chi ngọc diệp rành rành
Thái sư nhất phẩm quyền hành ai hay.
Trên phủ tía quyền tuân tiên nữ
Xuống hồng trần phụng sứ thánh quân.
Cành vàng lá ngọc thanh tân
Giáng sinh gặp lúc nhà trần trung hưng.
Ngoài chin bệ quân vương giáng chỉ
Đệ nhất nương thần nữ tiên cung.
Càn khôn 2 vị chính trung
Sân rồng được sạch lầu rồng ngày nay.
Trên tấu đối ba tòa soi sét
Vương cô đều vạn phép uy linh.
Muôn người bách bệnh tan tành
Nam sinh thanh tú nữ lành phương phi.
Thét một tiếng tà tinh chốn lủi
Phép vương cô dũng mãnh tài cao.
Tang hình biến tướng trăm chiều
Trừ tà sát quỷ phép càng thần thông.
Vương cô tỏ mặt anh hung
Mở đường con cháu lạc hồng bước lên.
Lời vàng phán ngọc truyền ra
Tấm nhuần cây cỏ muôn đời mai sau.
Phượng hoàng vỗ cánh lên mây
Phất cờ nương tử tung bay long thành.
Oai linh như giục thế gian
Non sông nặng gánh trao tay bạn hiền.
Các miền đệ tử xa gần
Đêm ngày vọng bái đèn hương khẩn cầu.
Lộc tài đôi chữ kiêm thu
Hương thơm một triện long thành kính dâng.
Vương cô giáng phúc lưu ân
Năm canh quỳ trước lô hương khẩn cầu.
Sớm khuya tam chắp khấu đầu
Ngàn năm hưởng lộc thiên xuân thọ trường
Lòng thành vọng bái vương cô.
Hầu giá Vương Cô Đệ Nhất
Hầu Vương Cô Đệ Nhất thuộc về hầu đồng Trần Triều. Có một thời gian, hầu đồng Trần Triều sát nhập vào hệ thống Tứ Phủ thờ Mẫu. Ngày nay, hầu đồng Trần Triều đã có xu hướng tách ra khỏi hệ thống Tứ Phủ để nhằm chữa bệnh, diệt trừ tà ma. Những người theo hầu đồng Trần Triều gọi là thanh đồng.
Do Vương Cô Đệ Nhất theo dòng tu ở ẩn trong núi nên hiếm khi ra ngự đồng, và hiếm khi có người hầu. Người ta chỉ thỉnh Cô tráng mạn nên chỉ có một số ít các thanh đồng theo chân tu mới hầu cô. Khi ngự về đồng, cô mặc áo đỏ thêu rồng phượng hoặc áo gấm, đầu đội khăn vành dây có von đỏ thắt dải buộc lên và chỉ phất cờ.
>>> Nhấn Subscribe để theo dõi các video về Phủ Dầy Nam Định tại kênh: Phủ Dầy Nam Định Official – YouTube
Có thể bạn quan tâm
Tiểu sử Đức Thánh Mẫu Phủ Dầy (chép theo Ngọc phả)
Chép theo ngọc phả thời tiểu sử Đức Thánh Mẫu Phủ Dầy thực là giản...
Những lưu ý khi thờ Đức Thánh Trần tại gia ?
Ở nước ta, tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần tại gia từ lâu cũng đã...
Chùa Tiên Hương Phủ Dầy tổ chức đại lễ Phật đản năm 2022
Ngày 8/5/2022 (nhằm ngày 8 tháng 4 năm Nhâm Dần), tại chùa Tiên Hương thuộc...
Sự tích Cô Chín Suối Rồng Đồ Sơn linh thiêng đất cảng
Đền Cô Chín Suối Rồng linh thiêng đất cảng từ lâu đã trở thành một...
Ngọc Hân Công chúa là ai và đền thờ ở đâu ?
Ngọc Hân Công Chúa sinh ngày 27/4/1770, người có mối tình đẹp với người anh...
Mẫu Thượng Ngàn Nhạc Tiên Sơn Lâm Công Chúa
Mẫu Thượng Ngàn Nhạc Tiên Sơn Lâm Công Chúa hay bà Chúa Thượng Ngàn là...
Bài cúng vào hè tại gia
Lễ cúng vào hè là một trong những nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng...
Thập nhị Tiên cô phối thờ trong hệ thống tứ phủ
Nội dung bài viếtThập nhị Tiên cô là ai ?Cô Cả Đệ Nhất/Cô Cả Núi...