Đền Giếng Phủ Dầy (Thủy Tiên Từ) thờ Mẫu Thoải – Cô Chín

Đền Giếng Phủ Dầy (Thủy Tiên Từ) dân thường gọi là đền Mẫu Thoải – Cô Chín nằm ở phía nam Giáp Ba Tiên Hương (thôn Tây La Hào), cách Phủ Chính và Lăng Mẫu Liễu Hạnh chừng 200m, là một thắng cảnh trong quần thể di tích lịch sử-văn hóa Phủ Dầy.

Đền vốn xưa là Miếu Găng, thờ thần Đông Tỉnh Đại Vương. Tương truyền giếng Găng là một cái giếng cổ xưa, nước luôn trong mát, mạch nước quanh năm không bao giờ cạn, nên giếng Găng đã gắn bó lâu đời với dân làng Giáp Ba và kể cả dân làng Kẻ Dầy một khi trời đại hạn. Dân làng lập miếu thờ thân bản thổ, tức thần Đông Tỉnh đại vương (thần giếng Găng) ngay bên cạnh giếng, đúc tượng đồng để thờ, gọi là Đông Tỉnh Linh Từ.

Di tích lịch sử Đền Giếng Phủ Dầy (Thủy Tiên Từ)

Theo các cụ cao tuổi trong làng cho biết, trước đây, hàng năm cứ đến ngày mồng 2 Tết, nhiều đền phủ trong làng Kẻ Dầy thường tổ chức rước nước, đem kiệu của đền đến lấy nước giếng Găng vào lọ, rước về dùng để cúng lễ quanh năm. Đặc biệt, Phủ Chính Phủ Dầy ngày mồng 2 tháng 3 hàng năm tổ chức long trọng lễ rước nước, lấy nước giếng Găng vào thống sứ, đưa về phủ làm lễ “mộc dục”các tượng Thánh Mẫu, sau đó làm lễ cáo yết, mở hội chính thức vào ngày mồng 3 tháng 3.

Hiện nay chính cung (cung đệ nhất) thờ Đông Tỉnh đại vương có tượng thần. Đền còn lưu giữ chuông đồng “Đông Tỉnh từ chung ” đúc từ năm Tự Đức thứ 20 (1867) do ni sư Cao Thị Cẩn thủ nhang Phủ Chính là hưng chủ và thợ Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh đúc tại đền.

Năm Duy Tân Tân Hợi (1911), tín ngưỡng Mẫu phát triển, Đồng quan Trần Vũ Thực cùng dân làng mở rộng thêm hai cung ngoài, mặt tiễn xây ba cửa cuốn, trên mái có bức cuốn thư đề ba chữ “Thủy Tiên Từ”.

Hai cung ngoài trùng thiềm, gian giữa đặt tượngThánh Mẫu Thoải Cung (dân ta thường gọi là Mẫu Thoải). Mẫu Thoải là công chúa Tam Giang, con gái thứ ba của Động Đình Long Vương. Nàng kết duyên cùng Kinh Xuyên, con một vị thần ốc ở Long Cung, Kinh Xuyên có một người tiểu thiếp tên là Thảo Mai, được Kinh Xuyên yêu quý chiều chuộng, nên chàng ngày càng lơ là, thậm chí ghét bỏ công chúa Tam Giang.

Kinh Xuyên lại cùng Thảo Mai bày đặt chuyện gian tà để gieo vạ cho công,chúa, bỏ mặc nàng vò võ suốt mười năm trời. May mắn thay nhờ có thư sinh Liễu Nghị đi thi qua đường gặp nàng, nhận đưa thư giãi bày với Động Đình long vương. Long vương hiểu chuyện đã trừng phạt Kinh Xuyên và cho công chúa Tam Giang trông coi miễn sông nước, nên trở thành Thánh Mẫu Thủy
Cung, thường gọi là Mẫu Thoải. Mẫu Thoải có nhiều bộ hạ chia nhau coi sóc cửa biển, sông hổ, chăm làm mưa chống hạn, rút nước ngăn lũ cho mùa màng; lúc nhàn rỗi thường dùng thuyển lan chèo quế dạo chơi 36 động cung tiên.

Cung đệ tam mở rộng, có điện thần Tứ phủ công đồng là nơi dân chúng hành lễ. Bên phải đền, sau giếng có lầu cô Chín, vị thánh cô thứ 9 trong hàng Tứ Phủ thánh cô:

Ba trăng đã ước mười nguyễn.
Miếu thờ cô lập, thạch bàn cây sỉ
Sòng Sơn rừng núi đi về
Một màu hương lửa, bốn mùa gió trăng.

Đền Giếng có nhiễu câu đối ca ngợi Thánh Mẫu Thủy Cung và Tam Tòa Thánh Mẫu. Đễn còn bức hoành phi cổ “Thiên địa giao thái ”, ý nói trời đất giao hòa cho dân yên ổn thái bình, cũng có người cho rằng trời đất giao hòa khiến dân làng An Thái làm ăn thịnh vượng. Nghe dập dìu nhịp dô khoan chèo thuyền, rộn ràng điệp khúc sông quê trong mỗi dòng thơ lục bát viết về “Huyền tích Mẫu Thoải”:

Coi miền sông nước mông lung
Làm mưa cứu sống những vùng cạn khô
Tháo lui nước úng ngập bờ
Điều hoà nguồn nước sông hồ trần gian
Tiêu dao dưới ánh trăng vàng
Mái chèo nhộn nhịp dô khoan… du thuyền
Ba mươi sáu động cung Tiên
Khuya về Mẫu ngự trong đền Giếng Găng

Thật là thần kỳ trong tín ngưỡng dân gian, công tích các vị Thánh Mẫu: Người cứu nhân độ thế, Người coi sóc đại ngàn, Người chăm lo sông bể …

Đền Giếng nằm ngay cạnh đường giao thông liên xã nên rất thuận tiện cho việc di chuyển, phía trước đền có bãi đỗ xe rộng. Nhân dịp tháng tiệc Công đồng Thoải Phủ, nếu có dịp về Phủ Dầy lễ Mẫu, quý du khách hãy ghé thăm ngôi đền để bái yết Thánh Mẫu Đệ Tam.

Xem thêm di tích: Đền Quan Lớn Phủ Dầy

Theo dõi fanpage Phủ Dầy để cập nhật thường xuyên các thông tin facebook.com/phuday.vn